Bilans firmy: jak go stworzyć i jak interpretować

Bilans pokazuje ogólny stan firmy w pigułce. Jest rodzajem sprawozdania z sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. Znajomość specyfiki bilansów – i umiejętność ich odczytywania – pozwala szybko ocenić stan firmy w sposób obiektywny i w odniesieniu do konkurencji. 

Bilans jest obowiązkowym elementem sprawozdania finansowego dla firm zobowiązanych do prowadzenia ksiąg rachunkowych lub takich, które wybrały taki sposób ewidencjonowania.¹  Dokumenty finansowe, w tym bilans, firm wpisanych do KRS są dostępne publicznie². Właścicielom innych firm bilans również może się przydać do oceny kondycji finansowej przedsiębiorstwa, określenia jego wartości i zachęcenia potencjalnych inwestorów. Może też pomóc w tworzeniu biznesplanu i prognoz – dając narzędzia potrzebne do rozwijania firmy.

Czego się dowiesz:

• Czym jest bilans?

• Przykłady bilansów

• Jak odczytywać i interpretować bilans

• Jak stworzyć bilans

Czym jest bilans?

Bilans jest częścią sprawozdania finansowego firmy za określony okres. 

Według prostej definicji bilans prezentuje własność i należności firmy – wszystko to na jednym arkuszu. Tak jak różne są branże, tak i bilanse mogą się różnić, ale generalnie każdy bilans pokazuje sumę aktywów, pasywów i kapitału własnego firmy.

Bilans jest najważniejszym spośród głównych elementów sprawozdania finansowego używanych przez przedsiębiorców i księgowych do interpretacji stanu finansowego firmy. Do pozostałych należą:

• Rachunek zysków i strat
• Rachunek przepływów pieniężnych 
• Zestawienie zmian w kapitale własnym
• Dodatkowe informacje i objaśnienia

Ogólnie rzecz biorąc, bilans jest prostym sposobem na sprawdzenie, czy przedsiębiorstwo ma wystarczająco dużo pieniędzy, aby wywiązać się ze swoich zobowiązań finansowych – zapewniając szybki przegląd swoich krótkoterminowych wyników. Bilanse przydają się również w małych firmach do porównywania wyników z konkurencją. 

Kto korzysta z bilansów?

Z bilansów możesz skorzystać każdy, ale są szczególnie istotne dla:

• Przedsiębiorców – aby sprawdzać wyniki i odpowiednio dostosować biznesplan. 
• Inwestorów – aby przekonać się, jak rozwijają się ich inwestycje i czy powinni kupować akcje, sprzedawać, czy zachować je.
• Potencjalnych inwestorów – aby ocenić obecny stan firmy przy podejmowaniu decyzji o zainwestowaniu w nią.
• Kredytodawców – aby zweryfikować, czy firma kwalifikuje się do uzyskania dalszych kredytów lub pożyczek.
• Konkurencji – aby porównać się do rywali na rynku i dowiedzieć się, jak sobie radzą.

Przykłady bilansów

Ogólny układ bilansu jest podzielony na dwie części, które muszą się wzajemnie bilansować (stąd nazwa). Format ten wygląda następująco:

Aktywa = zobowiązania + kapitał własny

Części te powinny być poprawnie zaprezentowane w każdym bilansie. Przed zapoznaniem się z dalszymi szczegółami sprawdź, czy suma aktywów, suma zobowiązań i kapitałów własnych się zgadzają. 

Układy bilansów mogą wyglądać różnie. Jedne będą przedstawiały oba elementy obok siebie, a w innych aktywa umieszcza się na górze, a dalej zobowiązania i kapitał własny. 

Oto przykład bilansu Groupona z września 2020 roku: 

Jak odczytywać i interpretować bilans

Znajomość celu i układu bilansu to jedno, ale umiejętność jego interpretacji to inna sprawa. Umiejętność odczytywania bilansu pomoże Ci w weryfikacji wyników firmy, prognozowaniu i poznaniu jej ogólnego stanu. Może to zadecydować o sukcesie lub porażce przedsiębiorstwa. 

Najprostszym sposobem interpretacji bilansu jest poznanie znaczenia jego trzech głównych części. Są to:

1. Aktywa. Zasoby, które firma posiada i wykorzystuje do prowadzenia działalności – takie jak środki pieniężne, nieruchomości i wyposażenie. 
2. Zobowiązania. Zadłużenia lub zobowiązania przedsiębiorstwa oraz środki, które jest ono winne – takie jak wynagrodzenia, czynsz za wynajem lokalu i kredyty. 
3. Kapitał własny. Kwota pierwotnie zainwestowana oraz wszelkie zyski zatrzymane, które pozostają po odjęciu zobowiązań od aktywów. 

Kolejnym kluczowym elementem w bilansie jest data. Większość bilansów jest publikowana co kwartał lub co roku, co ułatwia określenie trendów, porównanie ich z wynikami z przeszłości i stwierdzenie, czy przedsiębiorstwo jest w dobrej czy złej kondycji. Jeśli sprawdzasz bilans, zawsze upewnij się, że jest on jak najbardziej aktualny. 

Proste bilanse są podzielone na aktywa, pasywa i kapitał własny – ale bardziej złożone są rozkładane na więcej części.

Aktywa

Aktywa wykazane w bilansie są zazwyczaj podzielone na różne kategorie, w zależności od tego, co firma posiada. Zapewnia to przejrzysty, szczegółowy i dokładny wgląd w jej koszty operacyjne. Można je podzielić na dwa rodzaje:

• Aktywa obrotowe  – krótkoterminowe, płynne aktywa, takie jak:
  • Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
  • Zapasy (produkcja w toku i wyroby gotowe)
  • Należności (należności od klientów)

• Aktywa trwałe – aktywa długoterminowe, które najprawdopodobniej nie przekształcą się w środki pieniężne i mogą być materialne i niematerialne, np.:
  • Sprzęt (maszyny, komputery)
  • Nieruchomości
  • Patenty i prawa autorskie

Zobowiązania

Podobnie jak aktywa, zobowiązania można podzielić na dwa rodzaje:

• Zobowiązania krótkoterminowe  –  krótkoterminowe środki pieniężne należne w ciągu roku, np.:
  • Płace
  • Faktury dostawców
  • Odliczenia od podatku dochodowego

• Zobowiązania długoterminowe – każda forma długoterminowego zadłużenia należnego po okresie dłuższym niż rok, np.:
  • Odsetki od kredytów długoterminowych
  • Rezerwa na świadczenie emerytalne
  • Rezerwa z tytułu odroczonego podatku

Analiza bilansu

Kiedy znasz już różne elementy bilansu, możesz używać różnych technik do analizowania zawartych w nim danych. Analiza wskaźników finansowych daje dobre wyobrażenie o stabilności finansowej firmy i jej modelu pracy, podczas gdy wskaźniki aktywności koncentrują się na rachunkach bieżących i sposobie funkcjonowania firmy.³ 

Wskaźniki te mogą być stosowane i analizowane przy użyciu danych liczbowych podanych w bilansie. 

Jak stworzyć bilans

Przed rozpoczęciem tworzenia bilansu poszukaj kilku przykładów formatowania i układu dokumentu. Przygotuj szablon, a następnie wypełnij bilans według odpowiednich standardów:

1. Dzień bilansowy – zwykle jest to ostatni dzień kwartału lub roku finansowego.
2. Aktywa – wyszczególnij aktywa obrotowe i trwałe na dzień tworzenia bilansu. 
3. Podział aktywów  – dodawaj różne aktywa i sumy bilansowe aktywów bieżących i trwałych w oddzielnych linijkach, a następnie dodaj sumę końcową.
4. Uporządkuj zobowiązania – rozpisz je według takiego samego wzorca co aktywa, według zobowiązań krótkoterminowych i długoterminowych.
5. Wprowadź kapitał własny – oblicz tę wartość w oparciu o akcje i zyski zatrzymane.
6. Sprawdź bilans – porównaj aktywa z sumą zobowiązań i kapitału. Jeśli się zgadzają – bilans jest gotowy. Jeśli nie, sprawdź, czy wszystkie dane zostały wprowadzone i czy są poprawne, czy nic się nie zdublowało lub czy nie wystąpiły pomyłki w obliczeniach⁴. 

Gdy stworzysz i przeanalizujesz bilans, mamy nadzieję, że Twoja firma okaże się w świetnej kondycji finansowej i może nawet będziesz szukać dalszych możliwości rozwoju.

Jeśli tak nie jest, przynajmniej masz już wiedzę potrzebną do poprawy sytuacji. Jeśli nie masz pewności, warto spytać o opinię księgowego lub księgową. 

Jeżeli bilans wykazał, że Twoja firma potrzebuje zwiększenia sprzedaży i zysków, pomóc może współpraca z Grouponem. Nasza platforma pozwala natychmiastowo dotrzeć do rosnącego grona klientów, dzięki czemu kolejny bilans wypadnie dużo lepiej, niż poprzedni.

¹ https://6krokow.pl/sprawozdanie-finansowe/

² https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/bezplatne-wyszukanie-i-pobranie-dokumentu-finansowego-podmiotu-wpisanego-do-rejestru-przedsiebiorcow-krajowego-rejestru-sadowego

³ https://www.investopedia.com/articles/04/031004.asp

⁴ https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-bilans-czym-jest-i-o-jakich-zasadach-nalezy-pamietac