Kompletny przewodnik po franczyzie: Co to jest franczyza i czy jest to odpowiednie dla Twojej firmy?

28 lut 2024

Franczyza firmy to duży krok w kierunku szybkiego rozwoju Twojej firmy. Zwiększa ona obecność Twojej marki w nowych lokalizacjach i przyciąga więcej klientów do głównego miejsca prowadzenia działalności.

Wiele największych światowych marek stosuje model franczyzy, aby rozszerzyć swoją działalność w USA¹, wnosząc rocznie do gospodarki prawie 800 miliardów dolarów.

Franczyza ma jednak zarówno zalety, jak i wady.

Powinieneś mieć pewność, że franczyza jest dla Twojej firmy odpowiednia, zanim podejmiesz jakiekolwiek dalsze decyzje. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej o różnych rodzajach franczyzy oraz o tym, czego możesz oczekiwać, rozwijając swoją firmę w ten sposób.

Co to jest franczyza i jak to działa?

Franczyza wiąże się z umową pomiędzy firmą macierzystą a niezależnym operatorem (franczyzobiorcą). Firma macierzysta udziela franczyzobiorcy licencji na prawa do marki i jej produktów, który następnie działa pod parasolem większej firmy.

Dla franczyzobiorcy korzyść z posiadania ugruntowanej marki zapewnia jego firmie natychmiastową obecność na rynku lokalnym.
W przypadku firmy macierzystej jest to zwiększenie zasięgu (własności) firmy i niepodlegający negocjacjom udział w przychodach zgodnie z zasadami umowy franczyzy.

Franczyzobiorcy płacą opłatę początkową i regularne tantiemy jako część przychodów lub też stałą opłatę. W zamian mogą pominąć etap zakładania firmy i korzystać z prestiżu firmy macierzystej (franczyzodawcy), aby przyciągać klientów od pierwszego dnia.

Najważniejsza wskazówka dotycząca franczyzy: Franczyza może sprawić, że Twoja marka szybciej wystartuje w nowej lokalizacji, ale nadal warto zbadać lokalny rynek – i osiągnięcia potencjalnego franczyzobiorcy – aby ocenić swoje szanse na sukces.

Ponadto franczyzobiorcy przechodzą pełne szkolenie w zakresie prowadzenia działalności i korzyści wynikających z relacji z franczyzodawcą. Oznacza to wsparcie w ewentualnych kwestiach operacyjnych oraz marketingowych.

Franczyzy obejmują wiele branż i są atrakcyjne dla klientów z różnych środowisk. Od kawiarni po firmę kurierską, od restauracji typu fast food po klub fitness – franczyzy znajdziesz w większości dziedzin gospodarki.

Franczyzy stanowią zdecydowaną większość w przypadku niektórych marek – na przykład ponad 90% lokalizacji McDonald’s w USA² należy do franczyzobiorców.

Rodzaje franczyzy

W branży hotelarskiej istnieją różne rodzaje umów franczyzowych, podyktowane charakterem prowadzonej działalności i codzienną rolą franczyzobiorcy.

Najczęstszym przykładem jest franczyza formatu biznesowego. W tym przypadku franczyzobiorca otwiera lokalizację działalności franczyzodawcy i działa w ramach jego systemu, aby sprzedawać jego produkty. System ten pokazuje, w jaki sposób można znaleźć ten sam produkt lub usługę o dokładnie takiej samej specyfikacji w lokalizacjach, które mogą być oddalone od siebie o tysiące kilometrów.
Franczyza produktu/dystrybucji polega na uzyskaniu praw do sprzedaży produktów w dużej ilości. Franczyzodawca dostarcza produkt, a franczyzobiorca go sprzedaje. Produkt i dystrybucja stanowią największy odsetek sprzedaży detalicznej³
Inne rodzaje franczyzy obejmują franczyzę inwestycyjną oraz zarządczą.Zwykle wiążą się one z większym kapitałem początkowym i poziomem zaangażowania w biznes.

Najważniejsza wskazówka dotycząca franczyzy: Twoja marka + Twoja firma = Twoje zasady. Upewnij się, że potencjalny franczyzobiorca wie wszystko, co powinien wiedzieć o Twojej marce tak, aby Twoi klienci wiedzieli, że są u Ciebie, a Ty zachowałeś wszystko to, co wyróżnia Twoją firmę.

Zalety i wady franczyzy

Franczyza firmy ma zarówno zalety, jak i wady. Jeśli zastanawiasz się nad przejściem na franczyzę, musisz wziąć pod uwagę różne aspekty dotyczące kontroli franczyzobiorcy, Twojej reputacji oraz codziennych kwestii operacyjnych.

Jakie korzyści wynikają z zostania franczyzodawcą?

Szybszy rozwój firmy. Licencjonowanie swoich praw do marki franczyzobiorcy oznacza, że oszczędzasz pieniądze i siłę roboczą, których potrzebujesz, aby samodzielnie rozwijać swoją firmę – potencjalnie rozwój firmy jest również szybszy.
Zmotywowani Partnerzy. Franczyzobiorcy chcą rozwoju swojej firmy, a co za tym idzie – Twojej marki; jest więc bardzo prawdopodobne, że przyczynią się do Twojego sukcesu.
Niewykorzystany potencjał. Franczyzobiorca może odnieść nawet większy sukces w rozwijaniu Twojej firmy niż którykolwiek z Twoich pracowników.
Gwarantowany dochód. Możesz oczekiwać regularnego zwrotu z inwestycji od franczyzobiorców, niezależnie od tego, czy będzie to część ich przychodów, czy stała opłata ustalana na początku umowy.
Kontrola Twojej marki. Twój franczyzobiorca zgadza się działać zgodnie z zasadami Twojej marki, z uwzględnieniem Twoich codziennych praktyk, jak również w zakresie jej ogólnej tożsamości.

Najważniejsza wskazówka dotycząca franczyzy: Niektórzy przedsiębiorcy mogą zdecydować, że franczyza jest dla nich odpowiednia nawet jeszcze zanim zdecydują jakiego rodzaju firmę chcą prowadzić. W takim przypadku być może będziesz musiał zaprezentować im się tak samo dobrze, jak i oni musieli zaprezentować się Tobie – popracuj więc nad swoją umiejętnością przekonywania.

Jakie są wady franczyzy?

Nierównomierny rozwój firmy. Przeniesienie praw na poszczególnych franczyzobiorców oznacza, że nie możesz łączyć zasobów w celu organicznego rozwojuTwojej firmy.
Luźniejsza struktura firmy. Franczyzobiorcy zwykle nie łączą się ze sobą pod Twoją marką – każdy z nich może działać na swój własny sposób, powodując potencjalne tarcia.
Więcej delegacji działalności. Franczyza polega na delegowaniu bieżącej działalności, co może oznaczać, że masz mniejszą kontrolę nad prowadzeniem swojej firmy.
Ryzyko utraty reputacji. Jeśli coś pójdzie nie tak z jednym franczyzobiorcą, istnieje ryzyko, że odbije się to na całej reputacji Twojej marki.
Możliwość natrafienia na nieodpowiedniego franczyzobiorcę. Twoim obowiązkiem jest zatrudnienie odpowiedniego franczyzobiorcy. To duża presja, ponieważ wiąże się z przyjęciem Twoich praktyk biznesowych, musisz więc mieć absolutną pewność, że dany franczyzobiorca będzie odpowiedni dla Twojej marki.

Tylko Ty tak naprawdę wiesz, czy Twoja firma jest gotowa do przejścia na franczyzę. Chociaż istnieje wiele korzyści finansowych i operacyjnych związanych z rozwojem marki dzięki franczyzie, wiąże się to również z przekazaniem pewnego stopnia kontroli nad Twoją firmą, z czym możesz nie czuć się komfortowo.

Zostań Partnerem Groupon, a uzyskasz dostęp do sieci małych firm, które dopiero rozwijają swoją działalność, docierając do nowych odbiorców i znajdując nowych klientów. Zarejestruj się już dziś.